Theo chuyên gia, sàn giao dịch quyền sử dụng đất giúp các hoạt động công khai, minh bạch. Ảnh: Phan Anh

“Cánh tay đắc lực” của Nhà nước trong quản lí

Trao đổi với PV Báo Lao Động, Ths Nguyễn Văn Đỉnh - chuyên gia pháp lý về lĩnh vực bất động sản - cho rằng, khi thành lập sàn giao dịch đất sẽ có 3 mục tiêu chính. Thứ nhất để nhà nước kiểm soát được giá giao dịch. Khi giá giao dịch được kiểm soát sẽ tránh được việc bị thất thu thuế.

Thứ hai, Nhà nước có cơ sở dữ liệu để định giá đất. Để định giá đất cần tham chiếu, thu thập dữ liệu các thửa đất xung quanh. Khi có sàn giao dịch quyền sử dụng đất sẽ giúp bên tư vấn định giá đất có thể thu thập dữ liệu chuẩn.

Thứ ba, để kiểm tra pháp lý, tránh những giao dịch ảo, từ đó bảo vệ quyền lợi của người mua.

“Việc giao dịch sẽ được công khai, minh bạch và được kiểm tra pháp lý. Sàn giao dịch quyền sử dụng đất có tính phí và sẽ phải chịu trách nhiệm kiểm tra tính chất pháp lý xem có đủ điều kiện giao dịch hay không.

Về lý thuyết, khi trả tiền cho dịch vụ thì sẽ được nâng cao chất lượng để bảo vệ quyền lợi. Tuy nhiên đối với vấn đề này hiện nay đã có cơ quan công chứng kiểm tra. Theo quy định của Luật Đất đai, các giao dịch đất đai đều phải qua công chứng kiểm tra pháp lý.

Nếu pháp lý của khu đất chưa chặt chẽ, chưa đủ điều kiện giao dịch, cho thuê lại thì bên công chứng sẽ từ chối. Không công chứng được thì sẽ không thể đăng kí biến động” – ông Đỉnh cho hay.

Đồng tình với quan điểm trên, TS Trần Xuân Lượng - chuyên ngành Bất động sản - Trường Đại học Kinh tế quốc dân - cho rằng, sàn giao dịch quyền sử dụng đất là cầu nối, hỗ trợ bên bán, bên mua thuận lợi, chuyên nghiệp và nhanh chóng. Ngoài ra, sàn giao dịch quyền sử dụng đất còn có một chức năng nữa là cung cấp dữ liệu thông tin thị trường.

“Từ dữ liệu thông tin thị trường, Nhà nước có thể quản trị, điều tiết được thị trường. Từ đó, có cơ sở để định giá, tính thuế, bồi thường… Hiện nay, chúng ta nhắc rất nhiều về định giá đúng, phải điều chỉnh phương pháp định giá đất.

Mục tiêu là để định giá tiệm cận với giá thị trường nhưng không có dữ liệu thị trường. Khi mà có sàn giao dịch quyền sử dụng đất sẽ cung cấp dữ liệu về đất đai, thị trường và giá” – ông Lượng nói.

Nên bắt buộc hay khuyến khích?

Ths Nguyễn Văn Đỉnh cho rằng, nghiên cứu mô hình sàn giao dịch quyền sử dụng đất sẽ phải thể chế trong một văn bản luật. Khi xây dựng được luật sẽ quy định là sàn giao dịch quyền sử dụng đất có bắt buộc hay không.

“Nếu theo mô hình sàn giao dịch quyền sử dụng đất chỉ là lựa chọn thì sẽ lành mạnh. Vì người dân có nhu cầu sẽ đến, không có nhu cầu thì có thể qua các kênh khác để giao dịch” – ông Đỉnh đề xuất.