Một khu chung cư đang xây dựng tại TP.Hồ Chí Minh. Ảnh: B.C

Doanh nghiệp không đồng tình

Ông Đỗ Trọng Tuấn Anh, đại diện Lotte Land cho rằng, tâm lý người Việt Nam từ xưa đến nay là “an cư lạc nghiệp”, mong muốn sở hữu nhà ở ổn định như một dạng tích trữ tài sản. Do đó, theo ông Tuấn Anh, việc quy định sở hữu căn hộ có thời hạn chưa phù hợp với tâm lý của người mua, có thể khiến thị trường nhà chung cư suy giảm và làm gia tăng nhu cầu về nhà đất thấp tầng, kéo theo giá nhà đất leo thang. 

Ông Tuấn Anh cho rằng thay vì áp đặt quy định sở hữu có thời hạn đối với chung cư, Chính phủ nên có những quy định chặt chẽ về kiểm định chất lượng công trình và cải tạo xây dựng lại nhà chung cư, qua đó đảm bảo sự an toàn của người sử dụng, cũng như tạo tiền đề cho quy hoạch và cải tạo đô thị trong tương lai. Và có thể thấy khi bàn về vấn đề này của Dự thảo Luật Nhà ở, rất nhiều DN trong lĩnh vực bất động sản thể hiện sự không đồng tình. 

Ông Trần Quốc Dũng, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Hưng Thịnh, đề nghị giữ nguyên quy định như hiện nay là không áp niên hạn sở hữu chung cư, bởi nếu áp niên hạn chung cư sẽ tạo rào cản cho người dân mua căn hộ.

Nhiều tác động khó lường với người mua nhà

Phần lớn người mua căn hộ đều phải vay ngân hàng vì với mức thu nhập bình quân hiện nay của người dân, rất nhiều trường hợp cả đời sẽ không mua nổi căn hộ chung cư, nếu không dùng đến “đòn bẩy tài chính”.

Với chính sách sở hữu có thời hạn, giá trị căn hộ sẽ bị giảm giá dần theo tuổi thọ công trình. Nhóm người lao động thu nhập thấp sẽ mất đi động lực mua căn hộ vì ngại đi vay ngân hàng để sở hữu cái tài sản ngày càng mất giá trị. Đáng quan tâm nhất đó là nếu áp dụng quy định thời hạn sở hữu chung cư thì các dự án chung cư hoặc tổ hợp chung cư - thương mại kết hợp đã được phê duyệt đang rục rịch triển khai chắc chắn sẽ phải tạm hoãn để điều chỉnh, tính toán, phê duyệt lại.

Đơn cử như phương án tính tiền sử dụng đất phải nộp cho Nhà nước phải được tính toán lại phù hợp với hình thức sở hữu mới này. Các phương án tài chính liên quan phải được tính toán lại khi yếu tố đầu vào thay đổi: Giá bán có thể giảm, tiền sử dụng đất thay đổi, lượng người mua tiềm năng thay đổi...

Theo TS Nguyễn Duy Phương, Giám đốc đầu tư quỹ DG Investment thì các công trình xây dựng đều có niên hạn, thời hạn sử dụng. Tuy nhiên, không vì thế mà máy móc đề xuất cấp quyền sử dụng chung cư theo tuổi thọ thiết kế có thời hạn 50 - 70 năm.

Việc này ảnh hưởng đến việc phát triển loại hình nhà ở chung cư, số đông người dân mất đi động lực và càng khó sở hữu căn hộ, ngân hàng cũng “ngại” cho vay dài hạn... Hệ lụy này ai chịu trách nhiệm, trong khi giải pháp khắc phục thì chưa được đặt ra.

“Chung cư cao tầng góp phần đáng kể trong việc tạo ra bộ mặt đô thị hiện đại và nâng cao hệ số sử dụng đất, giúp tiết kiệm nguồn lực đất đai ngày càng khan hiếm. Chính sách của Bộ Xây dựng nên theo hướng khuyến khích ngày càng nhiều người lựa chọn ở chung cư hơn là nhà phố hay đất nền. Ngoài việc đã không được sở hữu riêng, nay còn bị giới hạn thời gian sở hữu nữa, cư dân sẽ giảm hứng thú với việc sở hữu một căn hộ chung cư” - TS Nguyễn Duy Phương nêu quan điểm.