Kinh tế suy thoái, tỷ lệ thất nghiệp ở mức hai con số do tác động của đại dịch Covid-19, đà phục hồi có vẻ chậm chạp, nhưng người Mỹ dường như vẫn tín nhiệm khả năng điều hành kinh tế của Tổng thống Donald Trump hơn so với những người tiền nhiệm Barack Obama, George W. Bush và George H.W. Bush.

Thế mạnh về điều hành kinh tế của ông Trump và câu hỏi liệu ứng viên Dân chủ Joe Biden có thể làm suy yếu thế mạnh đó trong vòng 10 tuần tới hay không được coi là yếu tố quyết định lá phiếu bầu cử của cử tri tại các bang chiến trường vùng Trung Tây và Vành đai Mặt trời. Nhiều bang trong số này đang tiếp tục chật vật đối phó với đại dịch Covid-19 và tình trạng mất việc làm, cắt giảm lương. Thông thường, trong những giai đoạn như vậy, cơ hội tái đắc cử của một tổng thống đương nhiệm là rất ít.

Tuy nhiên, các cuộc thăm dò dư luận cho thấy, ông Trump dường như vẫn nhận được tín nhiệm về khả năng điều hành kinh tế, đó tiếp tục là "vũ khí" để ông chạy đua vào Nhà Trắng lần hai và cũng sẽ trở thành chủ đề trọng tâm trong đại hội đảng Cộng hòa đang diễn ra tuần này.

“Vũ khí” của ông Trump

Ông Trump đã xây dựng được một "thương hiệu" bền vững với các cử tri bảo thủ, đặc biệt những cử tri tiếp tục coi ông là một doanh nhân thành công, một nhà đàm phán giỏi. Nhiều người trong số này ca ngợi khả năng điều hành kinh tế của ông trước khi đại dịch Covid-19 xảy ra, và họ cũng không đổ lỗi cho ông về những thiệt hại mà nó gây ra. Họ lấy dẫn chứng về đà tăng kỷ lục của thị trường chứng khoán mặc dù chỉ khoảng một nửa người Mỹ sở hữu chứng khoán.

"Ông ấy có những thất bại trong kinh doanh, tôi cũng vậy. Nhưng theo tôi, điều quan trọng nhất là ông ấy xử lý vấn đề và điều hành mọi thứ như điều hành một doanh nghiệp", Dale Georgeff, 58 tuổi, cử tri ủng hộ ông Trump tại bang Wisconsin, bình luận.

David Winton, một chiến lược gia đảng Cộng hòa, nói tỷ lệ ủng hộ của ông Trump tăng nhờ kinh tế Mỹ tạo thêm 9 triệu việc làm trong tháng 5, tháng 6 và tháng 7 sau khi mất hơn 20 triệu việc làm chỉ trong 2 tháng trước đó.

Mức độ tín nhiệm về khả năng điều hành kinh tế của ông Trump “về cơ bản vẫn tích cực và tốt hơn mức tín nhiệm chung. Điều này chủ yếu là nhờ những thông tin tích cực từ thị trường việc làm bất chấp việc nhiều doanh nghiệp vẫn bị hạn chế hoạt động do đại dịch”, ông Winton nói.
Các khảo sát cho thấy, những người ủng hộ ông Trump ít bị ảnh hưởng việc làm, thu nhập hơn so với những cử tri Dân chủ và cử tri độc lập.

Các chủ doanh nghiệp nhỏ ở các bang nhỏ vốn ủng hộ ông Trump trong chiến dịch tranh cử năm 2016, cũng ít bị thiệt hại về kinh tế do cuộc khủng hoảng Covid-19 hơn là các bang lớn ủng hộ đảng Dân chủ, dữ liệu khảo sát của Tổ chức Cải tổ Kinh tế ở Washington chỉ ra.

Có lẽ đáng chú ý nhất, ông Trump đang gặt hái những lợi ích từ sự phân cực cử tri Mỹ, sự chia rẽ gay gắt đến mức chế ngự các mối liên hệ lâu dài giữa hiệu quả kinh tế và mức độ tín nhiệm đối với tổng thống. Đối với nhiều cử tri Cộng hòa và những người bảo thủ, sự lạc quan về kinh tế và sự tín nhiệm tổng thống có mối liên hệ chặt chẽ. Trong khi đó, với phe Dân chủ, quan điểm phản đối ông Trump khiến họ bi quan về nền kinh tế ngay cả khi kinh tế liên tục tăng trưởng và tỷ lệ thất nghiệp thấp trước khi Covid-19 bùng phát.

Tuy vậy, đại dịch ít nhiều ảnh hưởng đến tỷ lệ ủng hộ của ông Trump. Trước đại dịch, mức độ tín nhiệm về năng lực điều hành kinh tế của ông duy trì trên 60%, song tỷ lệ này ghi nhận trong tháng 8 chỉ còn 48%. Mặc dù vậy, ông Trump vẫn được đánh giá cao hơn đối thủ ở đảng Dân chủ Joe Biden khi nhiều cử tri vẫn hoài nghi về khả năng điều hành kinh tế của ông Biden.

“Bậc thầy” về thuyết phục lòng tin

Nhấn để phóng to ảnh

Nhiều cử tri Mỹ vẫn tin tưởng vào khả năng điều hành kinh tế của ông Trump. (Ảnh: NYTimes)

Tổng thống Trump tiếp tục tin tưởng rằng kinh tế tiếp tục là thế mạnh của ông trong cuộc chạy đua vào Nhà Trắng.

“Đảng Cộng hòa đang đặt trọng tâm vào kinh tế hơn là giải quyết đại dịch, trong khi đó phe Dân chủ quan tâm hơn đến vấn đề y tế”, Laura Wronski, chuyên gia nghiên cứu tại tổ chức SurveyMonkey, nhận định. Chưa đến 1/5 cử tri Cộng hòa lo mất việc làm giữa đại dịch Covid-19, gần 2/5 cử tri Cộng hòa cũng tin nước Mỹ sẽ kiểm soát được đại dịch vào cuối tháng 10. Tỷ lệ này gấp hơn 2 lần so với tỷ lệ của cử tri Mỹ nói chung, trong khi với cử tri Dân chủ tỷ lệ này chỉ 3%.

“Tôi thấy kinh tế Mỹ tăng trưởng ổn định kể từ khi ông ấy nhận nhiệm sở. Tôi vừa mua 3 xe tải mới với niềm tin rằng cơ sở kinh doanh của chúng tôi sẽ lớn mạnh bất chấp Covid-19”, Rick Slowicki, chủ tịch Nonstop Couriers, một công ty vận chuyển ở Philadelphia, cho biết.

Những người khác ca ngợi các chính sách thương mại dân túy của ông Trump, trong đó có chính sách áp thuế lên các hàng hóa nhập khẩu của Trung Quốc -một chính sách mà ông cho rằng nhằm đưa sản xuất trở lại nước Mỹ. “Ông ấy là người duy nhất thực sự mang việc làm trở lại nước Mỹ và đặt nước Mỹ trên hết”, Dale Palmer, 63 tuổi, một cử tri Cộng hòa ủng hộ ông Trump nói.

“Ông Trump là bậc thầy về thuyết phục mọi người tin vào thực tế do ông ấy vẽ ra. Tuy nhiên, ông ấy không thể làm vậy nếu nếu người dân đối mặt với nguy cơ thất nghiệp, thu nhập giảm và hàng loạt khó khăn trong việc đáp ứng các nhu cầu cơ bản”, Jared Bernstein, chuyên gia kinh tế tại Trung tâm Ưu tiên Chính sách và Ngân sách Mỹ, nhận định.